خطرات اضافه ورن و چاقی در بارداری برای مادر و کودک

باردار شدن با وزن مناسب و ایده آل فواید فراوانی برای مادر و کودک داشته و خطر مشکلات پزشکی مرتبط با بارداری را کاهش می دهد. بنابراین توصیه می شود در صورتی که به اضافه وزن و چاقی مبتلا هستید، قبل از اقدام به بارداری وزن خود را کاهش دهید. شواهد نشان می دهد که اضافه وزن و چاقی پیش از بارداری با تاثیر بر روی هورمون ها و الگوی تخمک گذاری می تواند سبب ناباروری گردد و نمایه توده بدنی (BMI) بین 20 تا 25 شانس باردار شدن را افزایش می دهد. برخی مطالعات نشان داده اند که با هر مقدار افزایش BMI بالاتر از 29 شانس بارداری 4 درصد کاهش می یابد. همچنین میانگین مدت زمان انتظار برای باردار شدن در زنان با وزن مناسب 3 ماه است. درحالیکه در زنان مبتلا به اضافه وزن این میزان تا 8 ماه به تاخیر می افتد. BMI بالاتر از 30 احتمال ابتلا به دیابت بارداری را در زنان تا 3 برابر افزایش می دهد. ابتلا به دیابت بارداری شانس ابتلا به دیابت نوع 2 را در سال های بعدی زندگی افزایش داده و با افزایش وزن نوزاد می تواند یک زایمان سخت را به دنبال داشته باشد. همچنین اضافه وزن و چاقی در بارداری خطر ابتلا به پرفشاری خون، پره اکلامپسی و تشکیل لخته های خونی را در دوران بارداری افزایش می دهد. از سوی دیگر، اضافه وزن مادر در دوران بارداری خطراتی را برای کودک به دنبال دارد. کودکان متولد شده از مادران چاق بیشتر احتمال دارد که در آینده خود به اضافه وزن مبتلا شوند. همچنین خطر ابتلا به برخی بیماری ها مانند بیماری های قلبی، دیابت نوع 2 و برخی سرطان ها در این کودکان بیشتر است.

چاقی در بارداری: پیش از بارداری وزن خود را کاهش دهید

چگونه وزن خود را کاهش دهید؟

رژیم های غذایی بسیار کم کالری که سبب تخلیه ذخایر مواد مغذی در بدن می شوند و نیز رژیم هایی که در آن ها برخی گروه های غذایی حذف می شوند مانند رژیم های بدون کربوهیدرات، مناسب نیستند.
در صورتی که قبل از بارداری تصمیم به کاهش وزن دارید می توانید از طریق کاهش مصرف غذاهای فرآوری شده و غذاهای پرکالری که حاوی مقادیر بالای چربی و قند هستند و نیز افزایش فعالیت بدنی به این هدف دست یابید. شما باید از یک رژیم غذایی متعادل و غنی از مواد مغذی که شامل مقادیر کافی میوه، سبزی، غلات کامل، لبنیات کم چرب، حبوبات و گوشت کم چرب است، استفاده نمایید. همچنین باید از طریق دریافت انواع میوه ها و سبزیجات دریافت آنتی اکسیدان های خود را افزایش دهید.
پیروی از یک رژیم غذایی متنوع شامل تمام گروه های غذایی (گوشت و غذاهای پروتئینی، لبنیات یا غذاهای غنی از کلسیم جایگزین، میوه ها و سبزیجات و غذاهای نشاسته ای (ترجیحاً سبوس دار) امکان کاهش وزن با استفاده از یک رژیم غذایی متعادل را فراهم می سازد. از سوی دیگر، کاهش مصرف چربی و تنقلات پرکالری به کنترل وزن شما کمک خواهد کرد.
پیروی از رژیم های غذایی که در آن ها یک گروه غذایی به طور کامل حذف می شود، پیامدهای منفی برای جنین به دنبال دارد. زیرا ویتامین و مواد معدنی مورد نیاز جهت رشد و سلامت جنین تامین نمی شود. بنابراین رژیم غذایی شما باید همه گروه های غذایی را شامل شود اما مصرف مواد غذایی پرکالری مانند مارگارین، شیرینی و غذاهای سرخ شده باید کاهش یابد. یادداشت مواد غذایی مصرفی در طول روز می تواند به شما نشان دهد که در مصرف کدام مواد غذایی زیاده روی کرده اید.

چه مقدار کاهش وزن داشته باشید؟

کاهش وزن مناسب حدود 5/0 تا یک کیلوگرم در هفته است. کاهش وزن بیشتر از این مقدار احتمالاً نشان دهنده از دست دادن آب و از دست دهی عضلات به جای توده چربی است.

ورزش کنید

فعالیت بدنی منظم و روزانه نیز به کاهش وزن و بهبود استقامت استخوان ها کمک می کند. توصیه می شود که زنان به منظور کاهش وزن در دوران قبل از بارداری از ورزش هایی مانند پیاده روی، دوچرخه سواری و ورزش های هوازی استفاده کنند.

مهم‌ترین دلایل ناباروری وقتی اضافه‌وزن دارید

طبق تحقیقات یک انستیتوی فرانسوی در سال 2009، شایع‌ترین دلیل ناباروری در خانم‌های چاق تولید استروژن بیش از حد و تخمدان پلی‌کیستیک هستند.

• استروژن: سلول‌های چربی یا بافت‌های چربی باعث تولید استروژن بیشتر می‌شوند. مشکل اینجاست که اگر بدن استروژن زیادی تولید کند، باعث اختلال در عملکرد تخمک‌گذاری خواهد شد و روند بارداری را هم دچار مشکل خواهد کرد.
• تخمدان پلی‌کیستیک: اختلال غدد درون‌ریز که با علایمی مثل چرخه‌های نامنظم قاعدگی، آکنه، افزایش موی بدن و گاهی عدم تخمک‌گذاری همراه است.

در خانم‌های با وزن ایده‌آل هم این نشانه‌ها دیده می‌شود اما آمار نشان می‌دهد ارتباط مستقیمی بین چاقی و ظهور این دو عامل و در نتیجه ناباروری وجود دارد.

خطرات چاقی در بارداری

خطراتی که مادر را تهدید می‌کند

خطراتی که مادران چاق را در بارداری تهدید می‌کند عبارتند از:

• دیابت بارداری: شرایطی است که در آن قندخون برای اولین بار در بارداری افزایش می‌یابد. مادرانی که دچار دیابت حاملگی می‌شوند بیشتر در معرض زایمان سزارین قرار دارند و حتی ممکن است خود و کودکشان بعد از زایمان و در آینده نیز به این بیماری گرفتار شوند. زنان چاق برای اطمینان از دیابت بارداری باید در اوایل بارداری و گاهی دراواخر آن تست غربالگری دهند.
• مسمومیت حاملگی: این عارضه “اختلال فشار خون بالاست” که ممکن است در طول بارداری و یا بعد از آن مادر را گریبان‌گیر خود کند. این یک بیماری بسیار جدی است که تمام بدن مادر را تحت تاثیر قرار می‌دهد. فشارخون بالا می‌تواند کلیه‌ها و کبد مادر را از کار بیندازد.مسمومیت حاملگی ممکن است منجر به تشنج بارداری (اکلمپسی) و زایمان زودرس گردد. پزشکان در موارد شدیدتر برای پیشگیری از چنین عوارضی به درمان اورژانسی متوسل می‌شوند.
• آپنه خواب: وضعیتی است که در آن تنفس مادر برای مدت کوتاهی در خواب متوقف می‌شود. آپنه خواب ارتباط مستقیم با چاقی مفرط دارد. آپنه خواب در طول بارداری، خطر ابتلا به فشارخون بالا، پری اکلامپسیا، اکلمپسی و اختلالات قلبی و ریوی را افزایش می‌دهد.

خطراتی که کودک را تهدید می‌کند

چاقی بیش ‌از حد مادر در دوران بارداری برای نوزاد نیز خطرناک است. در این قسمت به خطراتی که کودک را تهدید می‌کند اشاره می‌کنیم:

• سقط جنین: زنان چاق در مقایسه با زنانی که وزن طبیعی و سالم دارند بیشتر در معرض سقط جنین هستند.
• عیوب مادرزادی: خطر عیوب مادرزادی مانند نقص قلبی و نقص لوله‌ عصبی در نوزادانی که از مادران خیلی چاق بدنیا می‌آیند به‌ مراتب بیشتر است.
• ایجاد اشکال در تشخیص پزشکی: چربی بیش ‌از حد در بدن مادر معمولا در سونوگرافی و تشخیص آناتومی بدن نوزاد و همچنین بررسی ضربان‌ قلب او در حین تپش مشکل ایجاد می‌کند.
• ماکروزومی یا جنین بزرگ: دراین حالت جنین در داخل رحم مادر بیش ‌از حد رشد کرده وبزرگ‌تر از معمول است. زایمان و تولد چنین نوزادانی معمولا با سختی همراه است. ماکروزومی خطر سزارین را افزایش می‌دهد. نوزادانی که هنگام تولد از وزن بالایی برخوردارند در آینده بیشتر در معرض ابتلا به چاقی مفرط خواهند بود.
• زایمان زودرس: مشکلات مرتبط با چاقی مادر در بارداری مانند پری اکلامپسیا ممکن است منجر به تولد زودرس نوزاد شود. زایمان زودرس شرایطی است که در آن بنا به دلیل پزشکی نوزاد زودتر از موعد بدنیا می‌آید. نوزادان نارس در مقایسه با نوزادانی که بعد از 39 هفته بارداری بدنیا می‌آیند، تکامل نیافتند در نتیجه بیشتر درمعرض مشکلات سلامتی کوتاه‌مدت و طولانی‌مدت قرار دارند.
• مرده‌زایی: هرچه بی‌ام آی بالا باشد خطر مرده‌ زایی در یک زن بیشتر است.

چاقی در بارداری: تغذیه سالم در بارداری

برقراری تعادل بین خوردن غذاهای سالم و حفظ وزن سالم برای سلامت مادر ونوزاد بسیار اهمیت دارد. یک زن باردار در سه ماه دوم وسوم بارداری باید روزانه 300 کالری بیشتر از شروع بارداری مصرف کند یعنی چیزی معادل کالری موجود در یک لیوان شیر کم‌چرب و یا نصف یک ساندویچ. بنابراین یک مادر با برنامه‌ریزی یک رژیم‌ غذایی سالم می‌تواند به سلامت خود و نوزاد خود کمک شایانی کند.

مطلب مرتبط:  توصیه هایی برای داشتن بارداری سالم و نوزاد سالم

چاقی در بارداری: ورزش‌های دوران بارداری

اگر قبلا اهل ورزش نبودید بارداری بهترین زمان برای شروع ورزش است. با متخصص زنان و زایمان مشورت کنید تا ورزش مناسب و سالمی برای این دوران انتخاب کنید. با حداقل 5 دقیقه در روز شروع کنید و ه رهفته 5 دقیقه به تایم ورزش خود اضافه کنید. سعی کنید هر روز به مدت 30 دقیقه به فعالیت‌های ورزشی مشغول باشید. شنا یکی از ورزش‌های بسیار مناسب برای زنان باردار شناخته شده است. جالب است بدانید که  ب اوجود اضافه‌وزن در بارداری، در حین شنا و در آب معمولا احساس بی‌وزنی می‌کنید و هیچ آسیب و فشار عضلانی به بدن شما وارد نمی‌شود و از همه مهمتر این‌که احساس خنکی و شادابی خواهید کرد.

چاقی در بارداری: کنترل وزن درطول دوران بارداری

وزن زنان باردار باید در هر جلسه معاینه‌ی پیش از زایمان بررسی و کنترل شود. اگر وزن مادر کمتر از دستورالعمل‌های توصیه‌شده باشد و کودک در شرایط جسمی سالمی در حال رشد باشد نیاز به اضافه وزن مادر نیست ولی اگر رشد کودک خوب نباشد باید تغییراتی در رژیم‌غذایی و ورزش مادرصورت بگیرد.

چاقی در بارداری: کنترل وزن بعد از زایمان

بعد از زایمان و برگشت به خانه بهتر است به رژیم غذایی سالم و ورزش ادامه دهید تا به وزن نرمال وایده‌آل خود برسید. توصیه شده که نوزاد در سال اول با شیرمادر تغذیه کند. شیرمادر نه ‌تنها بهترین نوع تغذیه برای نوزادان است بلکه به کاهش وزن مادر بعد از زایمان نیز کمک می‌کند. تحقیقات حاکی ازآن است مادرانی که شیرخود را به نوزاد می‌دهند زودتر از مادران دیگر وزن کم می‌کنند.

چاقی در بارداری: 7 نکته درباره چاقی و بارداری

1. اگر قصد بارداری دارید باید ابتدا به وزن مناسب برسید. شاخص توده بدنی مناسب برای بارداری باید زیر 25 باشد.
2. در برنامه روزانه‌تان انجام فعالیت‌های منظم ورزشی را بگنجانید. احتمالاً این کار باعث کاهش عوارض دوران بارداری می‌شود.
3. احتمال ابتلا به بیماری‌های ریوی، دیابت بارداری، فشارخون بارداری در زنان باردار یا زنان چاقی که قصد بارداری دارند، افزایش می‌یابد. به علاوه چاقی یکی از مهم‌ترین عوامل بروز خطر قطع تنفس هنگام خواب است.
4. احتمال بروز ناهنجاری‌های جنین خانم‌های چاق نسبت به خانم‌هایی که وزن مناسبی دارند، بیشتر است.
5. معمولاً ارزیابی وضعیت سلامت جنین در 14 هفتگی انجام می‌شود، اما خانم‌هایی که اضافه وزن دارند، باید در دوره 20 و 22 هفتگی نیز برای ارزیابی سلامت مراجعه کنند زیرا در خانم‌های چاق ارزیابی جنین در این هفته‌ها دقیق‌تر است.
6. خانم‌های چاق بیشتر احتمال دارد که به صورت سزارین جراحی شوند و مشکلات ناشی از چاقی را در پی عمل جراحی تجربه کنند.
7. در خانم‌های چاق خطر ابتلا به ترومبوآمبولی (اختلالات انعقادی عروقی) حتی پس از جراحی نسبت به خانم‌هایی که وزن طبیعی دارند، بیشتر است بنابراین باید قبل از شروع جراحی سزارین، پیشگیری‌های لازم انجام شود. به طور کلی چاقی و بارداری، عوارض بارداری را چندین برابر می‌کند.

برای دریافت رژیم غذایی دکتر رویا خادمیان بر روی لینک زیر کلیک کنید 👇🏻👇🏻👇🏻

دریافت مشاوره رژیم غذایی