رژیم غذایی برای درمان سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)

سندرم تخمدان پلی کیستیک 15 تا 20 درصد از زنان سن باروری را تحت تاثیر قرار می دهد. این وقتی اتفاق می افتد که سطح هورمون های خاصی خارج از تعادل باشد و منجر به رشد کیسه های پر از مایع در تخمدان ها می شود. عوارض جانبی شامل دوره های نامنظم یا عدم دوره قاعدگی، ریزش مو، رشد مو بیش از حد، آکنه، افزایش وزن، افسردگی و مشکلات باروری است. PCOS نیز با یک خطر بالاتر از دیابت نوع 2، بیماری قلبی و چاقی همراه است. متاسفانه، هیچ درمان برای PCOS وجود ندارد. با این حال، یکی از درمان های در اولویت تغییرات رژیم غذایی و شیوه زندگی است. در واقع، در زنان با وزن بیش از حد، به اندازه 5٪ کاهش وزن می تواند دوره های نامنظم و افزایش تخمک گذاری را بهبود بخشد. در ادامه راهنمایی هایی مبتنی بر رژیم غذایی  که می تواند باعث کاهش علائم و افزایش وزن در زنان مبتلا به PCOS شود، ارائه می گردد.

سندرم تخمدان پلی کیستیک چیست؟

سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) عارضه‌ای است که مانع از فعالیت و عملکرد صحیح تخمدان می‌شود. علائم این بیماری شامل دوره‌های نامنظم قاعدگی، کاهش باروری، آکنه و مشکلات وزن است.

تشخیص سندروم تخمدان پلی کیستیک

1) عدم تخمک گذاری

2) افزایش هورمون های مردانه

3) افزایش نسبت LH به FSH

4) مقاومت به انسولین

5) تخمک گذاری به دفعات کم

6) شروع موهای زائد (هیرسوتیسم)

7) چاقی در حوالی منارک (سن اولین قاعدگی)

8) وجود شواهد سونوگرافیک

نقش متخصص تغذیه در درمان این سندروم چیست؟

معمولاً متخصص تغذیه کار خود را با جمع آوری اطلاعاتی در مورد رژیم غذایی و شیوه زندگی فعلی شما آغاز می‌کند. همچنین میزان اضافه وزن و یا چربی‌های اضافی در شکم و پهلوی شما را بررسی می‌کند. به این ترتیب، طبق شرایط و نیازهای خاص شما یک برنامه تغذیه مؤثر و واقع بینانه شامل یک رژیم غذایی مناسب را برای درمان سندروم تنبلی تخمدان شما تهیه می‌کند. برای این منظور ممکن است از شما بخواهد فهرستی از مواد غذایی و نوشیدنی‌هایی که مدتی قبل از مراجعه و یا در طی جلسات مراجعه مصرف می‌کنید، تهیه کرده و جزئیات و حالات خود را در طی سیکل قاعدگی یادداشت کنید.
در جلسه اولیه، شما این فرصت را خواهید داشت که در مورد رژیم غذایی مورد نیاز و یا عوارض مرتبط با سلامت خود که در هنگام تنظیم رژیم غذایی PCOS باید در نظر گرفته شود، با متخصص تغذیه بحث و گفتگو کنید. علاوه بر تنظیم رژیم غذایی، داشتن فعالیت بدنی عامل بسیار مهمی در کنترل وزن است. ورزش علاوه بر کمک به کاهش وزن، می‌تواند کیفیت استفاده از انسولین در بدن را بهبود ببخشد. هنگام مشاوره با متخصص تغذیه به یاد داشته باشید که نقش متخصص تنها کمک به کاهش وزن شما نیست. بلکه باید بر پیشرفت شما نظارت کرده، پشتیبان و مشوق شما در این مسیر باشد و مشاوره و راهنمایی‌های لازم را به شما ارائه دهد.

آیا سندروم PCOS باعث تغییرات وزن می‌شود؟

افزایش وزن یکی از شایع‌ترین عوارض سندروم PCOS است. اگر چه ضروری است که افراد مبتلا به این سندروم، توصیه‌های تخصصی پزشکی و درمان‌های لازم را دریافت کنند، اما متخصص تغذیه مجرب می‌تواند حمایت بیشتری را برای مدیریت رژیم غذایی PCOS به طور مستقل به این بیماران ارائه دهد. افرادی که تنها پنج درصد از وزن بدن خود را از دست می‌دهند، می‌توانند شاهد بهبودی در علائم سندرم تخمدان پلی کیستیک خود باشند.

تاثیر سندروم پلی‌کیستیک بر باروری

اگر در تلاش برای بارداری هستید برای جلوگیری و درمان ناباروری، اطمینان از دریافت مقدار مناسبی از مواد مغذی در رژیم غذایی PCOS از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. برای پشتیبانی و مشاوره در خصوص رژیم غذایی سالم برای درمان سندروم PCOS با یک متخصص تغذیه مجرب مشورت کنید. نتایج مطالعات نشان داده است که سطح گلوبولین اتصال دهنده هورمون‌های جنسی (SHBG) معمولاً در زنان مبتلا به سندروم PCOS پایین است و لیگنان موجود در کتان و کنجد، نخود و هویج برای افزایش این هورمون‌ها مفید و موثر است.

مطلب مرتبط: عواملی که روی قدرت باروری زنان تاثیر می گذارد

رژیم غذایی برای سندروم PCOS شامل چه غذاهایی است؟

1. سعی کنید یک رژیم با GI کم داشته باشید

شاخص قند خون راهی برای نظارت بر سرعت افزایش قند خون پس از مصرف کربوهیدرات است. غذاهای با GI پایین باعث می‌شود سطح خون شما به آرامی افزایش یابد. پزشکان معتقدند این امر در کاهش علائم سندرم تخمدان پلی کیستیک مفید است. غذاهای با GI پایین می‌تواند به بهبود و تعادل سطح انسولین کمک کند. از آنجا که زنان مبتلا به سندروم PCOS اغلب به اثرات انسولین مقاوم هستند، بنابراین انسولین بیشتری در خون خود دارند. این افزایش سطح انسولین به معنای بالا بودن سطح تستوسترون می‌باشد. افزایش انسولین و تستوسترون می‌تواند تعادل طبیعی هورمونی در بدن را مختل سازد و اغلب باعث بروز تشدید علائم سندروم تنبلی تخمدان‌ می‌گردد.
زنان مبتلا به این بیماری، حتی اگر نیازی به کاهش وزن نداشته باشند ممکن است دریابند که مصرف غذاهای با GI بالا برای آنها مؤثر است. نتایج تحقیقات نشان می‌دهد زمانی که رژیم غذایی با GI پایین همراه با کاهش وزن باشد، می‌تواند به تنظیم سیکل قاعدگی کمک کند. رژیم غذایی مغذی علاوه بر آنکه به کاهش برخی از علائم تشدید شده با اضافه وزن کمک می‌کند، خطر ابتلای زنان به دیابت، بیماری‌های قلبی را کاهش داده و به بهبود سلامت کلی آنان کمک خواهد کرد.

2. صبحانه را ترک نکنید

زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک، باید وعده های غذایی منظمی داشته باشند. صبحانه اصلی ترین وعده غذایی است و به تنظیم هورمون های مرتبط با این سندرم کمک می کند. زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک، بایستی نیمی از کالری مورد نیاز روزانه را در صبحانه خود داشته باشند، تا میزان انسولین و هورمون تستوسترون کاهش یابد، و وزن متعادلی داشته باشند. این نکته را در نظر داشته باشید، خوردن صبحانه بیشتر، بدون کم کردن میان وعده ها، بیشتر باعث چاقی و افزایش وزن شما می شود.

3. چربی های سالم به اندازه کافی بخورید

اسید های جرب سالم مثل امگا 3 که در روغن ماهی و یا آووکادو، مغز ها ی خام  یافت می شود به حفظ تعادل هورمون ها و انسولین در زنان مبتلا به سندرم پلی کیستیک تخمدان کمک می کند.  مصرف مکمل های امگا 3 و یا ویتامین B12، باعث تنطیم میزان انسولین و کاهش میزان هورمون تستوسترون در زنان مبتلا به این سندرم می شود. حتی بدون مصرف مکمل های امگا 3، اسید های چرب سالم، به تنهایی مقاومت به انسولین را بهبود می بخشند. برای جلوگیری از افزایش وزن و چاقی، روغن های سالم را جایگزین روغن های ناسالم و غذاهای فرآوری شده وسرخ شده کنید.

4. کاهش مصرف کربوهیدرات

کاهش مصرف کربوهیدرات، هورمون های مرتبط با این سندرم را تنظیم، و به کاهش وزن کمک می کند. انسولین موجب تبدیل کربوهیدراتها  به گلوکز می شود .کاهش مصرف کربوهیدرات، باعث کاهش میزان انسولین، قند خون و هورمون تستوسترون، کاهش وزن، تنظیم هورمون ها و  در نتیجه بهبود علائم این سندرم می شود.

5. مقدار زیادی پروتئین کم چربی بخورید

اندروژن ها، مانند تستوسترون، هومون های جنسی مردانه هستند. این هورمون ها در بدن زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک افزایش می یابد. به همین دلیل، علائمی از قبیل رشد موی زائد، کلفتی صدا و یا قاعدگی نامنظم در زنان دیده می شود. مطالعات نشان می دهند، زنانی که رژیم غذایی سرشار از پروتئین دارند، هورمون های اندروژن کمتری نیز خواهند داشت. بر خلاف غذاهای پر کربوهیدرات، غذاهای سرشار از پروتئین، باعث افزایش چشمگیر میزان انسولین نمی شوند. گوشت های بدون چربی ، ماهی، تخم مرغ،  حبوبات و برخی از محصولات لبنی، منابع سرشار از پروتئین هستند.

6. ورزش را فراموش نکنید

تمرین و ورزش منظم، فواید بسیاری دارد، به خصوص برای زنانی که به سندرم پلی کیستیک تخمدان مبتلا هستند. تنظیم تخمک گذاری، کاهش مقاومت به انسولین و کاهش وزن از جمله مزایای ورزش و فعالیت بدنی می باشد. در واقع، اگر تنها سه ساعت در هفته را به ورزش کردن اختصاص دهید، علائم این سندرم بهبود پیدا می کند.در زنان مبتلا به این سندرم با سه ماه ورزش کردن ، شاخص های التهابی که با مقاومت به انسولین مرتبط است کاهش پیدا می کند.

7. برخی از مکمل ها ممکن است مفید باشد

مصرف برخی از مکمل ها، به رفع علائم و نشانه های سندرم پلی کیستیک تخمدان کمک می کند، به خصوص در زنانی که  مقدار این ویتا مین ها و املاح در بدنشان کم است  .کمبود ویتامین D در زنان مبتلا به این سندرم منجر به بروز چاقی، مقاومت به انسولین و  یا کاهش تخمک گذاری می شود. به همین خاطر، اغلب به زنانی که کمبود ویتامین D دارند توصیه می شود که مکمل های این ویتامین را مصرف کنند. جالب است بدانید که کمبود ویتامین D یکی از شایع ترین کمبود های ویتامینی در سراسر دنیاست. نور خورشید منبع اصلی ویتامین D است. در صورت عدم تماس با تابش نور خورشید، مصرف مکمل های این ویتامین ضروری می باشد. کروم، ماده معدنی ضروری دیگری است که به رفع علائم این سندرم و تقویت عملکرد انسولین کمک می کند. کمبود کروم، کمتر شایع است، زیرا این ماده معدنی در بسیاری از مواد غذایی، از جمله مغزها ، میوه، سبزیجات، بروکلی و گوجه فرنگی یافت می شود.

برای بهرمندی از رژیم غذایی آنلاین دکتر رویا خادمیان بر روی لینک زیر کلیک کنید:

رژیم غذایی آنلاین