نشانه ها و علائم کمبود پروتئین در بدن
نشانه ها و علائم کمبود پروتئین در بدن
مصرف به اندازهی پروتئین برای حفظ سلامتی ضروری است. مصرف پروتئین کافی و باکیفیت برای ورزشکاران و کسانی که میخواهد وزن کم کنند، اهمیت بسیاری دارد. کمبود پروتئین میتواند علائمی در بدن بر جای بگذارد. اضطراب، از دست دادن حجم عضلانی و کلسترول بالا تنها چند مورد از علائم کمبود پروتئین در بدن هستند. در این مطلب میخواهیم درمورد نشانه ها و علائم کمبود پروتئین در بدن صحبت کنیم.
هوسهای غذایی
هوسهای غذایی پایدار و نیاز به خوردن تنقلات متنوع ممکن است نتیجه یک رژیم غذایی کم پروتئین باشد. کاهش پروتئین میتواند قند خون را نیز تحت تاثیر خود قرار دهد.
چشم های ورم کرده
کاهش میزان پروتئین پلاسمای خون منجر به حالتی به نام Oedema می شود. این کاهش پروتئین ممکن است توسط ریه ای ایجاد شود که به قدر کافی آهن دریافت نمی کند. در واقع کم خونی حاصل از کمبود آهن برای ساختن هموگلوبین است که منجر به ایجاد ورم می شود.
کلسترول خون بالا
کلسترول و تریگلیسرید بالا تنها نتیجهی مصرف غذاهای چرب نیستند. ممکن است افزایش کلسترول و تریگلیسرید نتیجهی افزایش التهابات، عدم ثبات هورمونی و رژیمهای غذایی سرشار از غذاهای فرآوریشده و شیرین باشند. اگر بخواهید غذاهای شیرین، غلات تصفیهشده و غذاهای حاضری بستهبندی را جایگزین پروتئینها کنید، کمکم کلسترول خونتان شروع به افزایش میکند و کبد و سلولهای بدن نمیتوانند چربیها را بهطور مؤثری مورداستفاده قرار دهند. برخی مطالعات نشان میدهند که کاهش مصرف پروتئینها خطر بیماریهای قلبی را افزایش میدهد.
افزایش اضطراب و بدخلقی
اسیدهای آمینه در ساختمان دستهای از پیامرسانهای عصبی وجود دارند که وظیفهی کنترل حال روحی را به عهده دارند. پروتئینها به ترشح هورمونهای مغزی مانند دوپامین و سروتونین کمک میکنند. این هورمونها در ایجاد احساسات مثبت مانند آرامش، هیجان و خوشبینی مؤثرند.
از دست دادن حجم عضلانی
عضلات بزرگترین مخزن پروتئین بدن هستند. وقتی پروتئینی که از غذاها می گیرید کم باشد، بدن پروتئین مورد نیاز خود را از عضلات اسکلی می گیرد تا به بافت ها و عملکردهای مهم تر بدن اختصاص دهد. در نتیجه ار جمله مهمترین علائم کمبود پروتئین ب از دست رفتن بافت عضلانی می باشد. حتی کمبود خفیف پروتئین نیز می تواند باعث از دست رفتن عضلات، مخصوصا در افراد کهنسال شود. با بالا رفتن سن باید مقدار مصرف پروتئین را نیز افزایش داد تا جلوی تحلیل رفتن عضلات گرفته شود.
مطلب مرتبط: غذاهای عضله ساز راهی برای داشتن عضلاتی قوی
بهبود و بازیابی آهسته از صدمات
برای درمان و ساخت دوباره سلولها، بافتها و پوست بدن به پروتئین نیاز دارد. برای اینکه سیستم ایمنی قوی تری داشته باشید باید بدنتان پروتئین کافی دریافت کند.
گونه های پف آلوده
گونه های پف کرده می توانند ناشی از غدد بزاقی متورم باشند و عدم تعادل پروتئین – کربوهیدرات را به خوبی نشان دهند. این تورم ممکن است در هر مرحله ای از بیماری رخ بدهد و منجر به پژمردگی و افت این بافت گونه شود.
فشار خون پایین و ضربان قلب پایین
هنگامی که با کمبود پروتئین مواجه هستید، پروتئین های خون بدن انسان و فشار خون افت می کنند. این شرایط می تواند بر عملکردهای دیگر در بدن تاثیرگذار باشد زیرا بافت های حیاتی به میزان کافی مواد مغذی دریافت نمی کنند. اگر درصد چربی بدن بیش از اندازه پایین باشد یا به میزان کافی پروتئین مصرف نکنید، امکان مواجهه با شرایطی به نام کندکاری قلب وجود دارد. در نتیجه کاهش ضربان قلب احتمال تنگی نفس، سبکی سر، و حتی غش وجود دارد.
موهای ظریف
ظرافت موها علاوه بر علل ژنتیکی می تواند به خاطر کمبود پروتئین باشد. در این صورت بدن شروع به«حفظ منابع» می کند و جلوی رسیدن پروتئین ارزشمند به موها و ناخن ها را می گیرد. به همین خاطر علائم مربوط به مو و ناخن شاخص های مهمی در تشخیص کمبود پروتئین به حساب می آیند. علاوه بر این ارتباط ریزش مو با کمبود پروتئین شاید در ظاهر عجیب به نظر برسد ولی زمانی که با کمبود این ماده مواجه می شوید، بدن در حالت مقاومت و صرفه جویی قرار می گیرد و سعی می کند کمترین مقدار پروتئین را مصرف کند.
پوست خشک
کمبود پروتئین می تواند به خشک، شکسته و فَلسی شدن، تغییر رنگ و ایجاد لکه هایی شبیه به آفتاب سوختگی روی پوست منجر شود. آسیب دیدن پوست راه ابتلا به عفونت های قارچی مانند Candida را باز می کند.
افزایش شدت عفونت ها
از دیگر علائم کمبود پروتئین تضعیف سیستم ایمنی بدن می باشد. تضعیف سیستم ایمنی بدن می تواند خطر افزایش شدت عفونت ها را در پی داشته باشد. تحقیقات نشان داده برنامه های غذایی که تنها 2 درصد پروتئین در خود دارند، موجب افزایش ابتلای افراد به بیماری هایی مانند آنفولانزا می شوند. در مقابل برنامه های غذایی که بیش از 18 درصدشان پروتئین است فرد را تا حدود زیادی در امان نگه می دارند. تحقیقات نشان داده حتی کمبود خفیف پروتئین نیز می تواند باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن شود.
سوء جذب غذایی
اگر به میزان کافی پروتئین مصرف نکنید، بدن می تواند با شرایطی دشوار برای دریافت و جذب مواد مغذی دیگر مانند نیاسین، آهن، روی، و کلسیم مواجه شود.
چاقی
پروتئینها نسبت به کربوهیدراتها و چربیها قدرت سیرکنندگی بیشتری دارند. بنابراین میتوانند از پرخوری و خوردن هلههولهها پیشگیری کنند. پروتئینها به تثبیت قند خون کمک میکنند و از سوی دیگر در حفظ و افزایش حجم عضلات مؤثرند. عضلات درطول روز کالری مصرف میکنند. بنابراین هرچه میزان عضلات بیشتر باشد، کالری بیشتری در روز مصرف میشود. این افزایش کالری مصرفی و احساس سیری میتواند موجب جلوگیری از افزایش وزن شود.
افزایش خطر شکننده شدن استخوان ها
عضلات تنها بافتی نیستند که به دلیل کمبود پروتئین آسیب می بینند، بلکه استخوان ها نیز در خطرند. مصرف نکردن پروتئین به اندازه کافی می تواند استخوان هایتان را ضعیف کند و خطر شکستگی را افزایش دهد. یک تحقیق که روی خانم های یائسه انجام شد نشان داد مصرف پروتئین به اندازه کافی، می تواند خطر شکننده شدن استخوان را کاهش دهد. خوردن پروتئین به اندازه کافی در روز می تواند روند از دست دادن استخوان را مخصوصا در سنین بالا، تا حدود زیادی کاهش دهد.
بینظمی چرخههای قاعدگی
یکی از شایعترین علل بینظمی چرخههای قاعدگی و عدم باروری زنان اختلالی به نام سندروم تخمدان پلیکیستیک است. چاقی و پیشدیابت یا دیابت دو عامل مهم در بروز این اختلال هستند. در واقع ۵۰ تا ۷۰ درصد زنان مبتلا به سندروم تخمدان پلیکیستیک از مقاومت به انسولین رنج میبرند. رژیم غذایی کمپروتئین و سرشار از قندها و کربوهیدرات میتواند موجب بروز مقاومت به انسولین، خستگی، التهابات و افزایش وزن شود. نتیجهی این امر اختلال در توازن هورمونهای زنانهای (شامل استروژن، پروژسترون و DHEA) است که مسئول تنظیم چرخههای قاعدگی هستند.