فواید شیر مادر – مقاومت باکتریهای روده به آنتیبیوتیک
فواید شیر مادر – مقاومت باکتریهای روده به آنتیبیوتیک
با توجه به فواید شیر مادر متخصصان توصیه می کنند در 6 ماه اول زندگی تا حد امکان کودکان به طور انحصاری از شیر مادر خود تغذیه شوند. نتایج تحقیقات نشان میدهد که تغذیه با شیر مادر سبب کاهش احتمال ابتلای شیرخوار به انواع بیماریها مانند اسهال، بیماریهای تنفسی، عفونت گوش و مننژیت می شود. در برخی مطالعات نیز مشاهده شده اگر کودک تا یک سالگی از شیر مادر تغذیه شود خطر مرگ در وی کاهش مییابد.
فواید شیر مادر به وجود ایمونوگلوبولین A در آن مرتبط است. این ماده یک لایه محافظ بر روی غشاهای مخاطی در روده، بینی و گلو ایجاد کرده و از کودک در برابر عوامل بیماریزا محافظت میکند. تغذیه شیرخوار با شیر مادر خطر ابتلای او به برخی سرطانهای دوران کودکی را کاهش میدهد. همچنین میتواند احتمال ابتلا به بیماریهای قلبی – عروقی، دیابت و بیماریهای التهابی روده (بیماری کرون و بیماری کولیت اولسراتیو) را در سالهای بعدی زندگی کاهش دهد. برخی مطالعات نشان دادهاند که تغذیه شیرخوار با این شیر در سبب پیشگیری از بروز اضافه وزن و چاقی در دوران کودکی می شود. بیشترین تاثیر نیز در کودکانی مشاهده شده که در ماههای ابتدایی زندگی منحصراً از طریق سینه مادر تغذیه شدهاند.
دلایل بسیاری میتواند فواید شیر مادر را در کاهش احتمال ابتلا به اضافه وزن و چاقی توضیح دهد. به نظر میرسد کودکانی که از شیر مادر تغذیه میشوند در آینده دارای الگوی غذایی مطلوبتری هستند. همچنین زمانی که شیرخوار از شیر مادر تغذیه میشود در مقایسه با زمانی که شیرخشک میخورد انسولین کمتری در بدن او ترشح میشود. انسولین هورمونی است که با تحریک تجمع چربی در بدن زمینه را برای چاقی فراهم میکند. از سوی دیگر، زمانی که شیرخوار از شیر مادر تغذیه میشود در مقایسه با زمانی که شیرخشک میخورد در ماههای ابتدایی زندگی افزایش وزن آهستهتری دارد. افزایش وزن سریع در این دوران با چاقی دوران بزرگسالی در ارتباط است. شیردهی نه تنها برای کودکان بلکه برای مادران آنها نیز فوایدی را به همراه دارد. به عنوان مثال، ترشح هورمون اکسیتوسین در هنگام شیردهی به انقباض رحم مادر، کاهش خونریزی پس از زایمان و برگشت سریع رحم به وضعیت قبل از بارداری کمک میکند. احتمال ابتلا به افسردگی پس از زایمان در زنانی که به فرزند خود شیر نمیدهند، بیشتر است. از سوی دیگر، ترشح هورمون اکسیتوسین در زمان شیردهی سبب احساس آرامش و کاهش استرس در مادر میشود.
تحقیقات مختلف نشان داده که شیردهی علاوه بر مزایای روحی و روانی که برای مادر دارد میتواند سبب کاهش خطر ابتلا به سرطان تخمدان و سرطان سینه در این زنان شود. احتمالاً آنچه در کاهش خطر ابتلا به این سرطانها موثر است، کاهش تولید هورمون استروژن در این دوران می باشد. برای آن که مطمئن شوید شیردهی به خوبی انجام شده و کودک به مقدار کافی شیر دریافت میکند باید به منحنی قد و به خصوص وزن او توجه کنید. اگر این منحنیها به صورت صعودی و رو به بالا باشند نشان دهنده کافی بودن میزان شیردهی است. افزایش تعداد دفعات شیردهی و مکیدن سینه مادر توسط شیرخوار و همچنین تغذیه مناسب مادر در این دوران به تولید شیر کافی در سینه مادر کمک میکند.
فواید شیر مادر در کاهش مقاومت باکتریهای روده به آنتیبیوتیک:
باکتریهای مقاوم به آنتیبیوتیکها در هر جایی از بدن میتوانند حضور داشته باشند. به طوریکه، صرف نظر از دریافت یا عدم دریافت داروهای آنتیبیوتیکی، در روده انسان مشاهده میشوند. این باکتریها میتوانند از طریق غذا یا تماس مستقیم به فرد دیگر منتقل شوند. همه باکتریهای مقاوم سبب ابتلا به بیماری نمیشوند. با این حال، در برخی شرایط میتوانند در بروز بیماری نقش داشته باشند. همچنین میتوانند ژنی که سبب بروز مقاومت به آنتیبیوتیک میشود را به سایر باکتریهای بیماریزا منتقل کنند. در نتیجه این باکتریهای بیماریزا توسط آنتیبیوتیکها از بین نمیروند. مقاومت باکتریهای روده به آنتیبیوتیک یکی از عواملی است که امروزه سلامت انسانها را تهدید میکند. با توجه به نتایج مطالعاتی که در گذشته انجام شده تخمین زده میشود که مقاومت باکتریهای روده به آنتیبیوتیک و سایر داروها تا سال 2050 در مقایسه با سرطان سبب بروز مرگهای بیشتری خواهد شد. زیرا در صورت بروز این مقاومت عفونتها درمان نخواهند شد. مشکلات مرتبط با باکتریهای مقاوم در افرادی که سیستم ایمنی ضعیف دارند، بیشتر است. از این افراد میتوان به شیرخواران و سالمندان اشاره کرد.
نتایج یک تحقیق جدید که در مجله Nature Communications منتشر شده نشان میدهد در شیرخوارانی که حداقل به مدت 6 ماه از شیر مادر تغذیه میکنند تعداد باکتریهای مقاوم به آنتیبیوتیکها در روده کمتر است. به عبارت دیگر، تغذیه با شیر مادر میتواند مقاومت باکتریهای روده به آنتیبیوتیک را کاهش داده و از شیرخواران در برابر این باکتریها محافظت نماید.
همان طور که در بالا اشاره شد سیستم ایمنی شیرخواران ضعیف است. بنابراین عفونتهای ایجاد شده توسط باکتریهای مقاوم میتوانند برای شیرخواران بسیار خطرناک و کشنده باشند. آمارها نشان میدهد در سراسر جهان سالانه بیش از 200 هزار نوزاد به علت بروز عفونتهای ناشی از باکتریهای مقاوم به آنتیبیوتیک فوت میکنند.