ویتامین B5، فواید و علائم کمبود این ویتامین ومنابع غذایی موجود

ویتامین B5

ویتامین B5 یک نوع ویتامین محلول در آب از گروه ویتامین های B است. این ویتامین با تجزیه چربی ها و کربوهیدرات ها به تولید انرژی کمک می کند. این ویتامین به داشتن پوست، مو، چشم و کبد سالم کمک می کند. افراد برای سنتز و متابولیز چربی ها، پروتئین ها و کوآنزیم A به ویتامین B5 نیاز دارند. ویتامین B5 یکی از کمتر شناخته شده ترین ویتامین های موجود است. معمولا کمبود این ویتامین نادر است. ویتامین B5 به عنوان پانتوتنیک اسید شناخته شده است. تقریبا همه غذاها در برگیرنده مقادیر اندکی از پانتوتنیک اسید است.

عملکرد و فواید ویتامین B5

* برای رشد، تولید مثل و خیلی از فرایندهای معمول بدن ضروری است.

* نقش مهمی در جلوگیری از افسردگی دارد.

* به تولید ویتامین D کمک می کند.

* باعث بهبود سریع تر زخم ها می شود.

* شرکت در خیلی از واکنش های بیولوژیکی مانند: تولید انرژی، تجزیه اسیدهای چرب و اسیدهای آمینه، ساخت اسیدهای چرب و چربی ها، کلسترول، هورمون های استروئیدی، تولید کو آنزیم A و آنتی اکسیدان سلولی گلوتاتیون

* جزء حیاتی برای ساخت گلبول های قرمز خون

* تولید هورمون های مربوط به استرس و هورمون های جنسی در غدد فوق کلیه(غدد کوچکی که در بالای کلیه ها قرار دارند)

* مکمل این ویتامین معمولا برای درمان علائم بیماری آلرژی و طیف وسیعی از بیماری های پوستی استفاده می شود.

* تبدیل کربوهیدرات ها، پروتئین ها و چربی ها به انرژی

* تولید گلوکز در بدن

* شرکت در ساخت انتقال دهنده های عصبی و حفظ عملکرد صحیح اعصاب

* کمک به سلامت دستگاه گوارش

* کمک به استفاده بهتر بدن از سایر ویتامین ها

* کنترل استرس ناشی از سردردهای میگرنی ، فشارهای روانی ، سندرم خستگی مزمن و ترک سیگار و الکل

* برای تولید آنتی بادی های لازم جهت واکسیناسیون علیه کزاز، حصبه و آنفلوآنزای آسیایی لازم است.

* خوردن مکمل این ویتامین (مکمل پنتتئین)، موجب کاهش چربی خون می شود. در فردی با کلسترول خون بالا، خوردن این مکمل، باعث کاهش کلسترول بد(LDL ) و افزایش کلسترول خوب(HDL) می شود.

چه مقدار ویتامین B5 مورد نیاز است؟

افراد بزرگسال بالای ۱۹ سال ۵ میلیگرم، زنان باردار ۶ میلیگرم و زنان شیرده ۷ میلیگرم در روز به ویتامین B5 نیاز دارند. ممکن است زنان باردار و شیرده به مقادیر بیشتری از پانتوتنیک اسید نیاز داشته باشند و باید برای دریافت اطلاعات بیشتر با پزشک خود مشورت کنند.

علائم کمبود ویتامین B5

کمبود ویتامین B5 بسیار نادر است زیرا تقریبا در تمامی مواد غذایی یافت می شود. رژیم غذایی سالم و متنوع باید مقادیر کافی از این ویتامین را برای افراد فراهم سازد. بررسی های کلینکی نشان می دهد که کمبود این ویتامین به شرایط زیر منجر خواهد شد:

• خستگی
• بی علاقگی
• افسردگی
• تحریک پذیری
• اختلالات خواب
• درد شکمی
• حالت تهوع
• استفراغ
• بی حسی و کرختی
• گرفتگی های عضلانی
• هیپوگلیسمی
• سوزش پاها
• عفونت دستگاه تنفسی فوقانی

کمبود ویتامین B5 می تواند حساسیت افزایش یافته به انسولین را منجر شود. در موش ها، کمبود ویتامین B5 به سوزش و حساسیت پوست و خاکستری شدن موها منجر شده بود اما این موضوع زمانی که پانتوتنیک اسید به موش ها داده شد برعکس گردید. با اینحال بر اساس گفته های محققان، در انسان ها شواهدی مبنی بر اینکه مصرف پانتوتنیک اسید به عنوان مکمل یا استفاده به عنوان شامپو می تواند از تغییر رنگ مو جلوگیری کند یا آن را بازیابی نماید وجود ندارد. زمانی که سطح مصرف ویتامین B5 به مقدار طبیعی می رسد بیشتر نشانه های بیان شده معکوس می گردد.

منابع غذایی ویتامین B5

• مخمر آبجو (مانند ماء الشعیر)
• قارچ
• تخم مرغ
• روغن ماهی
• انواع گوشت
• مرغ
• تخمه آفتابگردان
• لوبیا
• سویا
• آووکادو
• پنیر
• سیب زمینی شیرین

مکمل های غذایی ویتامین B5

ویتامین B5 در قالب آمپول و مکمل های غذایی در دوزهای مختلف تولید و عرضه می شود و همچنین جز ترکیب قرص های ب کمپلکس نیز می باشد.

مصرف ویتامین B5 تا دوز ۵۰۰ میلیگرم در روز بی خطر و بدون عوارض است.

تذکر: زنان باردار و شیرده نباید بیش از ۷ میلیگرم ویتامین B5 در روز مصرف کنند.

بدون مشورت با پزشک از مصرف مکمل های غذایی خودداری کنید.

مسمومیت ناشی از مصرف زیاد ویتامین B5

پانتوتنیک اسید یا ویتامین B5 در بدن انسان مسمومیت ایجاد نمی کند. اثرات جانبی قابل ملاحظه ای نیز، حتی در دریافت های بالاتر از ۱۰۰۰۰ میلی گرم (۱۰ گرم) در روز گزارش نشده است.

فقط مقادیر بسیار زیاد، در حد چندین گرم در روز می تواند موجب اسهال شود. از دیگر عوارض جانبی این ویتامین: آسیب به کبد، آلرژی، سرگیجه، حالت تهوع و غیره می گردد.

این ویتامین، فواید ویتامین های C ، B6، و ویتامین B12 را در بدن بیشتر و کمبودشان را اصلاح می کند.

موارد مصرف مکمل های ویتامین B5

• کمک به درمان کم کاری و ضعف غدد فوق کلیوی
• درمان خستگی و کمبود انرژی
• کمک به رویش موها و جلوگیری از ریزش مو
• تقویت سیستم ایمنی بدن
• کمک به درمان افسردگی
• کمک به درمان مشکلاتی پوستی از قبیل اگزما
• کاهش علائم و جلوگیری از پیشرفت بیماری ام اس
• گرفتگی و ضعف عضلات
• بعد از عمل جراحی به منظور افزایش سرعت بهبود(Recovery Time)
• کمک به درمان بیماری آرتریت روماتوئید: در بیماری آرتریت روماتوئید سیستم ایمنی بدن به مفاصل حمله کرده و باعث التهاب، درد و آسیب به آن ها می شود، بعضی از محققین پزشکی بر این عقیده اند که مصرف ویتامین B5 در دوزهای بالا برای کمک به کاهش علائم و درمان این بیماری مفید است.