تعریف وزن ایده آل چیست؟ و شاخص های اندازه گیری وزن ایده آل کدامند؟

مردم اغلب وزن و اندام‌شان را با افرادی که در اطراف‌شان هستند، مقایسه می‌کنند اما باید بدانید که یک وزن ایده آل برای هر شخص متفاوت است. وزن ایده آل به عوامل متفاوتی مثل سن، جنسیت، قد، تراکم استخوان، نسبت عضله به چربی و سلامت عمومی کل بدن بستگی دارد. نظریه‌ی وزن سالم نیز در کشورها و فرهنگ‌‌ها مختلف، متفاوت است. در انگلستان و ایالات متحده شاخص توده‌ی بدنی کمی بالاتر از کشوری مثل هلند می‌باشد. اگر فردی در هلند برای رسیدن به یک وزن سالم در تلاش باشد، این عدد برای او کمتر از عددی است که باید در ایالات متحده مدنظر می‌باشد.

شاخص توده‌ی بدنی (BMI)

شاخص توده‌ی بدنی (BMI) به عنوان یک راهنمای مفید برای تقریب یک وزن سالم و انجام نظرسنجی جمعیت به کار می‌رود. برای محاسبه BMI نیاز به وزن و قد فرد می‌باشد. BMI از نسبت وزن بر حسب کیلوگرم به مجذور قد بر حسب متر بدست می آید.

اندازه گیری BMI بصورت آنلاین

BMI را می‌توان به صورت زیر طبقه‌بندی کرد:

• کمتر از 16.5   دچار کمبود وزن شدید
• از 16.5 تا 18.5   کمبود وزن
• از 18.5 تا 25  وزن سالم و عادی
• از 25 تا 30   دارای اصافه وزن
• از 30 تا 35   چاقی درجه 1
• از 35 تا 40   چاقی درجه 2
• بیشتر از 40  چاقی درجه 3

مرکز کنترل و پیشگیری بیماری‌ها (CDC) اشاره دارد که شاخص توده‌ی بدن می‌تواند به عنوان ابزاری برای غربال‌گری مورد استفاده قرار گیرد، اما چربی بدن یا سلامت یک فرد را تشخیص نمی‌دهد.

مطلب مرتبط: شاخص توده‌ی بدن یا BMI چیست و چگونه محاسبه می گردد؟

ضعف های شاخص توده بدنی

• این شاخص برای ورزشکاران و افرادی که بافت ماهیچه‌ای مستحکم و متراکم دارند، با ضریب خطا همراه است و BMI آنها را بیشتر از میزان واقعی نشان دهد زیرا اضافه وزنی را که به دلیل بافت عضلانی به وجود آمده است را با چربی اضافی بدن اشتباه می گیرد.
• استفاده از این شاخص برای سالمندان نیز با محدودیت هایی مواجه است زیرا ممکن است در مورد اضافه وزن این افراد را کمتر از حد واقعی نشان دهد.
• محاسبه شاخص توده بدنی برای زنان باردار کاربردی نیست.
• در افراد بین 18 تا 20 سال باید از روش محاسبه شاخص توده بدنی برای کودکان استفاده شود تا اعداد به دست آمده واقعی باشند.
• ممکن است معانی BMI برای افرادی با سن، جنسیت و قومیت مختلف، متفاوت باشد. برای مثال مقدار چربی بدن زنان بیشتر از مردان است.

نسبت اندازه‌ی دور کمر به لگن ( WHR)

این شاخص، نسبت اندازه‌ی دور کمر به دور لگن را اندازه می‌گیرد که این عدد یک عامل مهم برای سلامتی است. این عدد میزان چربی را در نواحی کمر، شکمی و باسن تعیین می کند. نسبت بالای چربی ذخیره شده در ناحیه‌ی کمر با افزایش خطر مشکلات قلبی عروقی مرتبط است. به عبارت دیگر بهتر است اندامی به شکل گلابی داشته باشید تا به شکل سیب. زمانیکه وزن بدن در ناحیه ی شکم و میانی بدن متمرکز شده باشد فرم بدن سیبی شکل(فرم رایج در مردان) نامیده می شود و زمانیکه وزن بدن در اطراف ران و باسن تجمع یابد فرم بدنی گلابی شکل(فرم رایج در زنان) نامیده می شود.

در ﻫﺮ دو اﻧﺪازه ﮔﻴﺮی ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺎﻫﺎی ﻓﺮد ﺟﻔﺖ ﺑﻮده ﻓﺮد ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و راﺣﺖ اﻳﺴﺘﺎده و ﻟﺒﺎس ﻛﻤﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. کمر در باریک‌ترین نقطه‌ی آن اندازه‌گیری می‌شود، حدود ۲.۵۴ سانتی‌متر بالای ناف. لگن نیز در عریض‌ترین نقطه‌ی باسن اندازه‌گیری می‌شود.

جدول نسبت دور کمر به دور لگن

جدول نسبت دور کمر به دور لگن

هم در مردان و هم در زنان نسبت دور کمر به دور لگن بالاتر از ۱٫۰، خطر ابتلا به بیماری های قلبی و سایر بیماری هایی را که با  اضافه وزن همراه هستند، افزایش می دهد.

مقایسه نسبت دور کمر به لگن(WHR) با شاخص توده‌ی بدنی(BMI)

WHR  در مقایسه با BMI دید بهتری از بیماری‌های قلبی عروقی به دست می‌دهد. زنان دارای    WHR زیر ۰.۸ و مردان دارای  WHR برابر 9 یا کمتر، سالم‌تر به نظر رسیده و خطر پایین‌تری در ابتلا به انواع سرطان، مشکلات قلبی عروقی، دیابت و ناباروری دارند. با این حال، WHR  درصد چربی کل بدن یا نسبت عضله به چربی را در افراد اندازه نمی‌گیرد.

درصد چربی بدن

درصد چربی بدن با اندازه‌گیری چربی کل یک شخص و تقسیم آن بر وزن او محاسبه می‌شود. چربی ضروری، چربی‌ای است که برای بقا لازم است. درصد چربی‌های ضروری بدن زنان –با توجه به بارداری و سایر کارکردهای هورمونی بدن آن ها– بیشتر از مردان است. در زنان بالغ، نسبت کل چربی ضروری بین ۱۰ تا ۱۳ درصد و در مردان بالغ، این عدد بین ۲ تا ۵ درصد است.

مطلب مرتبط: نحوه توزیع توده چربی در بدن و ارتباط آن با سلامتی

معیار چربی بدن زنان

معیار چربی بدن مردان

مزیت اندازه‌گیری درصد چربی بدن فرد این است که ترکیب بدن انسان را ارزیابی می‌کند که عامل بسیار مهمی در پیشرفت برخی بیماری‌ها می‌باشد. با این حال، اندازه‌گیری دقیق چربی بدن چندان هم آسان نیست.

روشهای اندازه‌گیری چربی بدن

1. استفاده از کولیس
2. روش تحلیل مقاومت بیوالکتریک
3. روش آنتروپومتری
4. توزین هیدرواستاتیک
5. جذب اشعه ایکس

برای آگاهی از روشهای اندازه گیری درصد چربی بدن پیشنهاد می کنم مقاله زیر را مطالعه کنید.

مطلب مرتبط: روش های اندازه گیری درصد چربی بدن

در جستجوی بدنی سالم و داشتن وزن ایده آل

مردم برای سلامت بیشتر، به دنبال کاهش چربی بدن هستند. برای رسیدن به این هدف خوردن مواد سالم و ورزش از جمله تمرینات مقاومتی، برای ساخت ترکیب بدنی لاغر مؤثر است. هر شخصی که به طور جدی نسبت به شکل بدن و وزن خود احساس نگرانی دارد، باید به پزشک مراجعه نماید. پزشک با تغییر رژیم غذایی و فعالیت فیزیکی و توجه به سابقه‌ی بیماری‌های خانوادگی می‌تواند شما را در دستیابی به وزن ایده آل و شیوه‌ی زندگی سالم راهنمایی کند.

به منظور بهره مندی از رژیم غذایی آنلاین دکتر رویا خادمیان بر روی لینک زیر کلیک کنید:

برنامه غذایی آنلاین