استرس مادر احتمال بروز چاقی در کودکان را افزایش می‌دهد.
استرس مادر احتمال بروز چاقی در کودکان را افزایش می‌دهد.
ایران جزء کشورهایی است که بین 10 تا 20 درصد جمعیت آن با مشکل اضافه وزن و چاقی روبرو هستند. نتایج تحقیقات جدید نشان می دهد که علاوه بر رژیم غذایی پرکالری و نداشتن فعالیت بدنی، استرس مادر در سال های ابتدایی زندگی کودک می تواند احتمال ابتلا به چاقی در کودکان را افزایش دهد.
مطلب مرتبط: علل بروز چاقی ؛ عواملی که در ایجاد چاقی موثر است
دلایل بروز چاقی در کودکان و بزرگسالان:
1.ژنتیک:
شواهد علمی نشان می دهد که ژنتیک در بروز اضافه وزن و چاقی نقش دارد. اما این گفته بدین معنا نیست که در افراد مستعد چاقی کم کردن وزن غیرممکن باشد. متخصصین می گویند در افرادی که از نظر ژنتیکی مستعد ابتلا به چاقی هستند اصلاح شیوه زندگی می تواند مفید باشد.
2. شیوه زندگی نادرست
شیوه زندگی نادرست یکی از دلایل شناخته شده ابتلا به اضافه وزن و چاقی است. پرخوری، مصرف غذاهای سرشار از قند و چربی و عدم مصرف میوه ها و سبزیجات سبب افزایش وزن و چاقی می شود. افرادی که کم تحرک هستند و فعالیت بدنی منظم ندارند بیشتر مستعد ابتلا به چاقی می باشند.
3. کم خوابی
کم خوابی یکی دیگر از دلایل ابتلا به چاقی است. در افرادی که از خواب شبانه کافی برخوردار نیستند هورمون های تنظیم کننده اشتها مختل می شوند. در نتیجه این افراد دیرتر احساس سیری کرده و تمایل بیشتری به مصرف غذاهای ناسالم دارند.
4. هورمون ها
هورمون ها نیز در بروز اضافه وزن و چاقی نقش دارند. تغییرات هورمونی که در دوران یائسگی اتفاق می افتد احتمال ابتلا به چاقی را افزایش می دهد. اختلالات هورمونی در مبتلایان به سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) نیز از دلایل ابتلا به اضافه وزن و چاقی محسوب می شود. در مبتلایان به این سندرم کیست های کوچکی در تخمدان ها مشاهده می گردد. یکی از ویژگی های این افراد مقاومت به انسولین و تجمع چربی در ناحیه شکم است.
غده تیروئید مسئول تنظیم متابولیسم (سوخت و ساز) بدن است. چنانچه این غده هورمون کافی تولید نکند فرد به کم کاری تیروئید مبتلا شده، متابولیسم او کاهش یافته و وزن به تدریج افزایش می یابد.
تولید بیش از حد هورمون کورتیزول (هورمون استرس) می تواند سبب تجمع چربی در ناحیه دور کمر، صورت و گردن شود. استرس و تومورها می توانند عامل افزایش این هورمون باشند. اگر دائماً تحت استرس باشید میزان ترشح هورمون کورتیزول افزایش می یابد. ترشح این هورمون سبب افزایش اشتها می شود. معمولاً در شرایط استرس زا تمایل به مصرف خوراکی های پرکالری بیشتر می شود.
مطلب مرتبط: چاقی هورمونی ؛ عدم تعادل هورمونی یکی از دلایل چاقی
5. استفاده از برخی داروها
استفاده از برخی داروها مانند کورتیکواستروئیدها (کورتون ها) و قرص های ضد بارداری در افزایش وزن بدن تاثیرگذارند. کورتون ها سبب تجمع مایعات در بدن شده و اشتها را افزایش می دهند. هر چقدر دوز این داروها بیشتر باشد و به مدت طولانی تری مصرف شوند تاثیر بیشتری بر وزن بدن دارند. معمولاً قرص های ضد بارداری به علت تجمع مایعات در بدن سبب افزایش وزن می شوند. بسیاری از داروها که برای درمان افسردگی، اسکیزوفرنی و روان پریشی تجویز می شوند می توانند سبب افزایش وزن شوند. اگر تصور می کنید داروهای شما سبب اضافه وزن تان شده اند خودسرانه آن ها را قطع نکرده و در مورد امکان تغییر داروها با پزشک کنید.
ارتباط استرس مادر با بروز چاقی در کودکان:
رشد و تکامل در دوران جنینی و سال اول زندگی به عوامل خارجی حساس است. یکی از این عوامل خارجی استرس مادر است. گروهی از محققان به بررسی تاثیر استرس مادر در دوران بارداری و 2 سال اول بعد از آن بر وزن کودک پرداختند. این مطالعه شامل 498 جفت مادر- کودک بود. در این پژوهش میزان استرس مادران از نظر وجود نگرانی و ترس، احساس تنش، احساس رضایت و مقابله با مسائل روزمره با استفاده از پرسشنامه سنجیده شد. سپس ارتباط بین میزان استرس مادر با شاخص توده بدنی (BMI) کودک مورد ارزیابی قرار گرفت. BMI از تقسیم وزن (بر حسب کیلوگرم) بر مجذور قد (بر حسب متر) به دست می آید.
نتایج نشان داد اگر مادر در سال اول زندگی کودک استرس زیادی را تجربه کند احتمال آن که کودک در 5 سال اول زندگی BMI بالاتری داشته باشد، بیشتر است. این ارتباط در فرزندان دختر قوی تر بود. نتایج این مطالعه در مجله BMC Public Health منتشر شده است. محققان می گویند که در سال اول زندگی، معمولاً مادران و کودکان تمام وقت در کنار یکدیگر هستند. بنابراین، در این زمان باید به وضعیت روحی مادر به دقت توجه شود. کودکان چاق هم در سنین کودکی و هم در سنین بزرگسالی در معرض ابتلا به بیماری های مختلف قرار دارند. اضافه وزن و چاقی احتمال ابتلا به بیماری های مختلف مانند دیابت نوع 2، بیماری قلبی – عروقی (CVD)، کبد چرب و سرطان را افزایش می دهد.
