عوارض چاقی و نداشتن فعالیت بدنی در دوران سالمندی
عوارض چاقی و نداشتن فعالیت بدنی در دوران سالمندی
بسیاری از افراد بالای ۶۵ سال در تحرک و راه رفتن با مشکلاتی روبرو هستند. این مشکلات احتمال زمین خوردن این افراد را افزایش و میزان استقلال آن ها در زندگی روزمره را کاهش می دهد. نتایج مطالعات جدید نشان می دهد که بروز این مشکلات در دوران سالمندی می تواند از عوارض چاقی و نداشتن فعالیت بدنی باشد.
اضافه وزن و چاقی، یکی از شایع ترین مشکلات بهداشتی در جهان می باشد. چاقی فرد را در معرض ابتلا به بیماری هایی همچون فشارخون بالا، افزایش چربی های خون، افزایش قند خون، بیماری های قلبی – عروقی، دیابت نوع ۲، مشکلات استخوانی و مفصلی و سرطان (مانند سرطان های سینه، روده بزرگ، پروستات، رحم، کلیه، کبد و کیسه صفرا) قرار می دهد.
ناتوانی در راه رفتن از عوارض چاقی و نداشتن فعالیت بدنی است.
امروزه به سبب پیشرفت علم پزشکی میزان طول عمر افزایش یافته است. به همین دلیل تعداد جمیعت سالمند جهان در مقایسه با گذشته به طور قابل توجهی بیشتر شده است. سرعت پیر شدن بین افراد مختلف، متفاوت است. زیرا هم ژنتیک و هم عوامل محیطی می توانند روند پیری تاثیرگذار باشند. وقتی سن افزایش می یابد تغییراتی در بدن انسان اتفاق میافتد. در دوران سالمندی همراه با کاهش توده عضلانی بدن، میزان چربی بدن افزایش می یابد. فرد سالمند با پیروی از رژیم غذایی مناسب و داشتن فعالیت بدنی به میزان کافی می تواند تا حدودی سرعت بروز این تغییرات را کاهش دهد. اما متاسفانه تحقیقات نشان می دهد که با افزایش سن میزان فعالیت بدنی کاهش پیدا می کند.
هر چقدر میزان فعالیت بدنی بیشتر باشد سرعت از دست دهی عضلات کمتر بوده و میزان چربی کمتری در بدن ذخیره می شود. از سوی دیگر، فعالیت های ورزشی احتمال ابتلای سالمندان را به بیماری قلبی – عروقی، دیابت نوع ۲، سرطان و … کاهش می دهد. در نتیجه کیفیت زندگی سالمندان بهبود میابد.
گروهی از محققان اطلاعات مربوط به بیش از ۱۳۵ هزار زن و مرد ۵۰ تا ۷۱ ساله را جمع آوری کردند. در ابتدای مطالعه (سال های ۱۹۹۵ تا ۱۹۹۶) هیچ کدام از این افراد با مشکلی در راه رفتن مواجه نبودند. اما حدود ۱۰ سال بعد ۲۱ درصد مردان و ۳۷ درصد زنان اعلام کردند که مانند گذشته نمی توانند به راحتی راه بروند یا اصلاً نمی توانند این کار را انجام دهند. نتایج این مطالعه نشان داد در افرادی که چاق بودند و افرادی که کمترین میزان فعالیت بدنی را داشتند خطر بروز این مشکلات بیشتر بود. این نتایج در زنان مشهودتر بود.
چگونه از بروز عوارض چاقی در دوران سالمندی پیشگیری کنیم؟
معمولاً برای بررسی وزن افراد از شاخصی به نام شاخص توده بدنی (BMI) استفاده می شود. برای محاسبه BMI وزن (بر حسب کیلوگرم) بر مجذور قد (بر حسب متر) تقسیم می شود. BMI بین ۱۸/۵ تا ۲۴/۹۴ نشان می دهد که وزن فرد در محدوده طبیعی قرار دارد. BMI کمتر از ۱۸/۵ بیانگر آن است که فرد به کمبود وزن مبتلا است. BMI بین ۲۵ تا ۲۹/۹ اضافه وزن و BMI ≥ ۳۰ چاقی در نظر گرفته می شود.
هم نتایج مطالعه فوق و هم نتایج تحقیقاتی که در گذشته انجام شده نشان می دهند که برای جلوگیری از بروز عوارض چاقی افراد سالمند باید فعالیت بدنی بیشتری انجام داده و زمان کمتری را در طول روز صرف نشستن کنند. گفته می شود مدت زمانی که صرف نشستن و تماشای تلویزیون می شود در کاهش توانایی فرد برای راه رفتن تاثیر دارد.
مطلب مرتبط:
به طور کلی می توان نتیجه گرفت حتی در سالمندان سالم پیشگیری از بروز اضافه وزن و برخورداری از سبک زندگی فعال در حفظ سلامتی و کارآیی فرد اهمیت بسزایی دارد. دستورالعمل های فعلی توصیه می کنند تمامی بزرگسالان هر هفته حداقل ۱۵۰ دقیقه فعالیت بدنی با شدت متوسط و دو بار فعالیت های تقویت کننده عضلات (مانند استفاده از دمبل) انجام دهند. داشتن یک رژیم غذایی متعادل، خودداری از مصرف بی رویه غذاهای سرخ شده، غذاها و نوشیدنی های شیرین و مصرف کافی میوه ها، سبزیجات، غلات کامل و حبوبات هم از بروز اضافه وزن جلوگیری می کند و هم احتمال ابتلا به بیماری های مزمن را کاهش می دهد.
