رژیم غذایی در بیماری کرون و توصیه های تغذیه ای برای بهبود بیماری

بیماری کرون یک بیماری مزمن است که در آن فرد مبتلا به التهاب روده می باشد. این التهاب می تواند مشکلات متعددی را در نقاط مختلف بدن ایجاد کند. اکثر افراد مبتلا به بیماری کرون دچار سوء تغذیه و کاهش وزن میشوند، سوء تغذیه به این دلیل است که روده قادر به جذب تمام مواد مغذی مورد نیاز از رژیم غذایی خود نیست. اکثر پزشکان معتقدند که بیماری کرون با عوامل مختلفی ایجاد می شود، اما هیچکس کاملا مطمئن نیست که علت بیماری کرون چیست و درمان شناخته شده ای برای این بیماری وجود ندارد، هرچند اختلالات سیستم ایمنی معمولا باعث آن می شود و افراد دارای سابقه خانوادگی التهاب روده، همچنین دارای رژیم های غذایی با چربی های اشباع شده و قند فراوان و افراد سیگاری بیشتر در معرض تهدید کرون قرار دارند. برخی تغییرات در رژیم غذایی می تواند نشانه های بیماری کرون را به حداقل برساند و همچنین برخی از غذاها می توانند علائم بیماری را بدتر کنند. زمانیکه بیماری کرون فعال است اقدام به بارداری نکنید چون ممکن است باعث سقط جنین و زایمان زودرس شود، بنابراین بیماری کرون در بارداری را جدی بگیرید. در این مقاله به بررسی رژیم غذایی در بیماری کرون خواهیم پرداخت.

کرون چیست؟

بیماری کرون نوعی التهاب است که موجب تحریک واکنش ایمنی بر علیه دستگاه روده ای می شود و اغلب در آن روده کوچک درگیر است. این شرایط موجب سختی هضم مواد غذایی و متعاقب آن کاهش جذب مواد مغذی از غذا می شود. عدم دریافت مواد مغذی همراه با کاهش اشتها موجب بروز سوء تغذیه در این دسته از بیماران می شود. اسهال یکی از علایم این بیماری است. مبتلایان به بیماری کرون اغلب به کم خونی دچار می شوند و مقادیر مواد مغذی آهن، اسیدفولیک و ویتامین 12B کمی دارند. همچنین، برخی از افراد مبتلا به بیماری کرون به کمبود ویتامین D دچار می شوند. مدارک نشان می دهد که مکمل یاری ویتامین D ممکن است خطر بروز سرطان کولورکتال را در این دسته از بیماران کاهش دهد.

علائم شایع بیماری کرون و التهاب روده

• انسداد روده
• گرفتگی شکم
• تب، خستگی و حالت تهوع
• اسهال یا مدفوع خونی
• از دست دادن اشتها و کاهش وزن
• خونریزی رکتال

رژیم غذایی در بیماری کرون

رژیم های خاصی که پزشک به شما توصیه می کند بستگی به نوع، شدت و علائم بیماری شما دارد. در صورت التهاب در روده کوچک شما قادر به جذب مواد مغذی در بدن نیستید و همچنین اسهال ناشی از بیماری کرون میتواند منجر به کمبود آب و اختلالات الکترولیتی در بدن شود. تمام مواردی که در ادامه به شما توصیه میشود در همه افراد خاصیت مشابهی ندارد و ممکن است خیلی از افراد نسبت به برخی از غذاها که حتی برای بهبود علائم بیماری کرون مناسب است حساسیت داشته و بدنشان واکنش نشان دهد، بنابراین به شما توصیه میکنیم از روش آزمون و خطا رژیم مناسب خود را یافته و ادامه دهید و از میوه ها و غذاهایی که بدن شما واکنش نشان میدهد و دچار درد یا سایر علائم در دستگاه گوارش میشوید خودداری کنید. میتوانید هر روز احساستان از مواردی که مصرف میکنید را یادداشت کنید.

رژیم های غذایی توصیه شده توسط پزشک:

• رژیم غذایی با کالری بالا
• رژیم غذایی بدون لاکتوز
• رژیم غذایی کم چربی
• رژیم غذایی کم فیبر
• رژیم غذایی کم نمک

رژیم غذایی در بیماری کرون: زردچوبه

زردچوبه یک ادویه عالی است که اغلب “ادویه زندگی” نامیده می شود. درمان IBD عمدتا بر کاهش التهاب تمرکز می کند، مزایای زردچوبه به علت یک عنصر فعال درون زردچوبه به نام کورکومین است. کرکومین، ماده فعال زردچوبه، این مسئولیت را بر عهده دارد، زردچوبه یکی از بهترین عناصر ضد التهابی و ضددرد طبیعی است و در نتیجه باعث کاهش التهاب و درد ناشی از بیماری کرون می شود، همچنین برای زخم های دستگاه گوارش مفید است و به جلوگیری از سرطان در دستگاه گوارش کمک می کند. پزشک شما ممکن است چند مکمل غذایی مانند زردچوبه را توصیه کند.

تحقیقات در مورد دو دهه گذشته نشان می دهد که کورکومین، ترکیبی که در زردچوبه یافت می شود، ویژگی های دارویی متعددی دارد که ممکن است برای افرادی که مبتلا به بیماری کرون هستند مفید باشد.

هشدار استفاده از زردچوبه:

زردچوبه ممکن است بیماری های کیسه صفرا را بدتر کند، همچنین می تواند علائم رفلاکس را ایجاد کند بنابراین قبل از مصرف این مکمل باید با پزشک خود مشورت کنید.

رژیم عذایی در بیماری کرون: کندر Boswellia serrata

مطالعه و تحقیقات اخیر نشان داده است که افراد زیادی که مکملهای بوسولیا را دریافت کرده بودند، به بهبودی دست یافتند و التهاب دستگاه گوارش آنها کاهش یافته است، همچنین گاهی اوقات کندر برای درمان آسم، التهاب و افسردگی استفاده می شود. عصاره boswellia serrata به درمان التهاب روده و بیماری کرون کمک می کند. به دلیل تداخل کندر با سایر داروها قبل از مصرف حتما با پزشک مشورت کنید. پزشکان در حال تحقیق بر روی کندر هستند تا خواص بیشتری را در ارتباط با تغذیه در بیماری کرون کشف کنند.

رژیم غذایی در بیماری کرون: چای سبز

بعضی از چایها مانند چای سیاه، علائم بیماری کرون را تشدید می کند، در حالیکه چای سبز و بعضی از دمنوش ها ممکن است آرامش بخش باشند، معمولا دمنوش نعناع به بیمارانی که دچار درد و التهاب ناشی از بیماری کرون هستند توصیه میشود. چای سبز در سراسر جهان محبوب است و حاوی ترکیبات بیولوژیکی است که سلامتی را بهبود می بخشد، یک قاشق چایخوری از چای سبز را به یک فنجان آب گرم اضافه کنید و اجازه دهید پنج دقیقه دم بکشد سپس با کمی عسل مخلوط کنید و میل کنید. نوشیدن این چای تسکین دهنده حداقل سه بار در روز توصیه میشود. چای سبز می تواند به کاهش التهاب در افراد مبتلا به بیماری کرون و کولیت اولسراتیو، دو نوع بیماری التهاب روده IBD کمک کند. در اینجا فقط مهم ترین خواص چای سبز بیان شده و مطمئنا خواص بسیار دیگری نیز وجود دارد.

تغذیه در بیماری کرون: کره بادام زمینی

آجیل منبع مناسبی از چربی های مفید، ویتامین E، پروتئین و فیبر میباشد، همچنبن حاوی خواص کاهش دهنده کلسترول است که خطر بیماری قلبی را کاهش میدهد اما از آنجا که آجیل و دانه ها دارای فیبر زیاد هستند و زمان زیادی را برای هضم نیاز دارند می تواند یک سری علائم دردناک برای افراد مبتلا به بیماری کرون ایجاد کند، در اینگونه افراد اغلب آجیل به شکل توده در آمده و باعث انسداد روده میشود در این صورت فرد دچار درد، التهاب، گرفتگی، تهوع و گاهی استفراغ میشود. اما این بدان معنی نیست که شما آنها را رها کنید، در واقع افراد مبتلا به کرون که از فقدان اشتها، کمبود انرژی و کاهش وزن رنج می برند، می توانند از انرژی پایدار که از خوردن پروتئین و کالری موجود در آجیل و دانه ها حاصل می شود، بهره مند شوند. کره بادام زمینی یک انتخاب عالی برای اینگونه افراد است. مصرف آجیل به عنوان کره یک راه عالی برای به دست آوردن همه مزایای مفید آن بدون تحریک دستگاه گوارش شما است.

تغذیه در بیماری کرون: آلوئه ورا

آلوئه ورا به طور سنتی برای درمان بیماری های مختلف استفاده می شود. امروزه استفاده از محصولات طبیعی افزایش یافته است، زیرا آنها موثر، ارزان و دارای عوارض جانبی کمتری هستند. آلوئه ورا معمولا در آب و هوای گرمسیری رشد می کند، آلوئه ورا برای کاهش علائم بیماری های التهابی روده بسیار مفید است و به عنوان یک داروی مکمل استفاده میشود. برخی از خواص دارویی تایید شده از آلوئه ورا ممکن است در درمان بیماری کرون کمک کننده باشد. برخی از موارد استفاده آلوئه ورا شامل التیام زخم، عفونت های پوستی، دیابت، فشار خون بالا، هیپرکلسترولمی، هپاتیت و کولیت اولسراتیو می باشد.

مقدار مصرفی آلوئه ورا برای بیماری کرون

دوز توصیه شده از آلوئه ورا 100-300 میلی گرم دو بار در روز است. آب آلوئه ورا می تواند در دوز 10-15ml دو بار در روز مصرف شود. با این حال، دوز مصرف معمولا به هدف استفاده و شدت بیماری بستگی دارد. دو نوع اصلی از آلوئه ورا وجود دارد: ژل آلوئه و یا لاتکس آلوئه. ژل آلوئه ورا از برگ گیاه Aloe barbadensis استخراج می شود. لاتکس آلوئه ورا مایع زرد رنگ در داخل برگ آلوئه ورا (بین ژل آلوئه و پوسته بیرونی آن) میباشد. آب آلوئه معمولا شامل آب تمام برگ، از جمله ژل و لاتکس است.

هشدار در مصرف آلوئه ورا

افرادی که قصد مصرف هر نوع مکملی را جهت تغذیه در بیماری کرون دارند ابتدا باید با یک پزشک مشورت کنند. آلوئه ورا حاوی آنتراکینون گلیکوزید است که می تواند گرفتگی معده، حالت تهوع و اسهال را ایجاد کند. اسهال ناشی از آلوئه ورا همچنین می تواند جذب و اثربخشی داروهای دیگر را کاهش دهد. اگر بعد از مصرف آلوئه ورا مشکلی داشته باشید و یا در معرض هر گونه واکنش های آلرژیک قرار گرفتید، استفاده از آن را متوقف کنید. بنابراین قبل از تصمیم گیری در مورد مصرف آب آلوئه ورا برای کرون، با پزشک خود مشورت کنید. آلوئه ورا باید به عنوان مکمل استفاده شود و نمیتواند به عنوان جایگزین برای داروهای تجویز شده و درمان استفاده شود. آلوئه ورا به صورت قرص نیز در دسترس است.

رژیم غذایی در بیماری کرون: شیربادام

اسهال مکرر می تواند باعث کمبود آب بدن شود. به عنوان بخشی از برنامه تغذیه در بیماری کرون، مطمئن باشید که در طول روز مقدار زیادی مایعات می نوشید، بسیاری از افراد مبتلا به کرون لاکتوز را نمیتوانند تحمل کنند. بنابراین یک جایگزین لبنی عالی استفاده کنید: شیر بادام که از بادام زمینی ساخته شده است کالری کمتر از شیر گاو دارد و غنی از کلسیم است و برای افراد مبتلا به بیماری کرون بسیار مناسب میباشد. شیر بادام دارای ویتامین D و E نیز میباشد و کلسترول و یا چربی اشباع ندارد، درصورتیکه بدون شکر استفاده کنید 20 کالری کمتر در هر وعده دریافت میشود، افراد دچار کمکاری تیروئید باید در مصرف شیر بادام احتیاط کنند، همانطور که میدانیم برای افراد مبتلا به کم کاری تیروئید و تیروئیدیت هاشیموتو بدون در نظر گرفتن بیماری کرون، شیرنارگیل مفید میباشد.

رژیم غذایی در بیماری کرون: سوپ سبزیجات

بسیاری از افراد را مشاهده میکنم که واقعا از خوردن سبزیجات می ترسند و اکثر مواقع رژیم غذایی آنها شامل بسیاری از محصولات کربوهیدرات سفید است که مطمئنا خوب هستند اما مواد مغذی زیادی ندارند. حتی در طول بیماری کرون فعال، سبزیجات خالص مانند کدو تنبل و هویج بسیار مناسب است و باعث میشود شما مواد مغذی را از دست ندهید. پوره لوبیا و پوره عدس نیز یک منبع فوق العاده از پروتئین می باشد، بعضی از افرادی که دارای مشکلات گوارشی هستند ممکن است مصرف لوبیا در آنها مشکلاتی ایجاد کند در این صورت میتوانید از پوره هویج استفاده کنند، به مقدار لازم هویج را پخته سپس با کمی نمک میل کنید. هویج دارای آنتی اکسیدان قوی است که باعث کاهش علائم بیماری کرون میشود.

رژیم غذایی در بیماری کرون: ماهی سالمون

ماهی سالمون ممکن است علائم بیماری کرون را کاهش دهد. ماهی سالمون حاوی پروتئین، مواد مغذی، ویتامین های گروه B و امگا3 می باشد. میگو، ماهی های سفید و سفره ماهی نیز قابل هضم بوده و حاوی مواد مغذی هستند و مفیدترین تغذیه در بیماری کرون میباشد. از سرخ کردن ماهی به شدت پرهیز کنید و ماهی را به صورت کبابی، بخار پز یا آب پز مصرف کنید. مخلوط ماهی با سبزیجات پخته شده که هضم آنها بسیار ساده است، باعث افزایش مواد مغذی خواهد شد. از غذاهایی که باعث ایجاد گاز در معده میشوند مانند لوبیا، کلم و گل کلم باید اجتناب شود. سعی کنید اسیدهای چرب امگا 3 بیشتری را که می توانید در ماهی هایی مانند ماهی قزل آلا، ماهی آزاد، ماهی خاویاری، ساردین و سالمون پیدا کنید مصرف کنید. برخی تحقیقات نشان می دهد که اسید های چرب امگا 3 می توانند علائم بیماری التهاب روده را با درمان التهاب کاهش دهند.

رژیم غذایی در بیماری کرون: پاپایا و انبه

افراد مبتلا به بیماری کرون ممکن است تصور کنند که باید از میوه اجتناب کنند، اما میتواند در هر زمانی از بیماری، میوه های گرمسیری مثل پاپایا، موز و انبه که قابل هضم هستند را مصرف کنند. انبه و پاپایا دارای مواد مغذی فوق العاده بالا هستند و بسیار هضم آسانی دارند، پاپایا به هضم پروتئین های بدن کمک می کند، این میوه همچنین غنی از ویتامین C، ویتامین A، فولات و پتاسیم است و در طول سال در دسترس است.

رژیم غذایی در بیماری کرون: مرغ

مرغ و بوقلمون غنی از پروتئین، زینک و ویتامین B هستند، همچنین هضم راحتی دارند و به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک میکنند، میتوانید جهت تغذیه در بیماری کرون استفاده کنید. تخم مرغ نیز منبع غنی از پروتئین و آمینواسید، ویتامین D و آهن است و میتوانید به صورت آب پز، عسلی و نیمرو مصرف کنید.

رژیم غذایی در بیماری کرون: آووکادو

اگر به بیماری کرون مبتلا هستید میتوانید آووکادو را که سرشار از چربی‌های مفید، ویتامین‌های گروه B و ویتامین E است در رژیم غذایی و تغذیه در بیماری کرون قرار دهید. آووکادو یکی از میوه های منحصر به فرد است که هضم آن برای معده آسان بوده و به درمان التهاب روده کمک میکند. آووکادو مناسب ترین تغذیه در بیماری کرون برای افرادی است که به علت التهاب روده دچار کاهش وزن شده اند، اینگونه افراد میتوانند آووکادو را در برنامه تغذیه در بیماری کرون قرار دهند و کاهش وزن خود را جبران کنند.

تغذیه در بیماری کرون: برنج

برنج جهت تغذیه در بیماری کرون و هر کسی که از درد معده رنج می برد انتخاب مناسبی میباشد، برنج سفید و دیگر کربوهیدرات های فراوری شده هر چند ممکن است فوق العاده مغذی نباشند، اما در روده هضم آن بسیار آسان است و کالری مورد نیاز بدن را فراهم میکند.

در بیماری کرون از چه غذاهایی باید اجتناب کرد؟

غذاهای تحریک کننده در افراد مختلف مبتلا به کرون متفاوت است. بسیاری از افراد مبتلا به کرون بیان می کنند که یکی یا بیشتر از یکی از غذاهای زیر باعث بدتر شدن علایم بیماری آن ها در مرحله عود می شود:

کره، سس مایونز، مارگارین، روغن ها
نوشیدنی های شیرین
قهوه، چای و شکلات
پوسته ذرت
لبنیات (در صورتی که مبتلا به کمبود آنزیم لاکتاز هستید)
غذاهای چرب (غذاهای سرخ شده)
غذاهای پرفیبر
غذاهایی که با تولید گاز همراه هستند (عدس، لوبیاها، کلم، بروکلی و پیاز)
آجیل و دانه های روغنی (کره بادام زمینی، سایر کره های تولیدشده از دانه های روغنی)
میوه و سبزیجات خام
گوشت قرمز
غذاهای تند
غلات کامل و سبوس دار

غلات کامل با این که سرشار از فیبر و مواد مغذی هستند، در بیماران مبتلا به کرون توصیه نمی شوند. به جای غلات سبوس دار، برنج، پاستا، ماکارونی و نان های بدون سبوس را در رژیم غذایی خود در نظر بگیرید. علایم انقباض روده در دو سوم از بیماران مبتلا به کرون با کاهش غلات سبوس دار در رژیم غذایی کاهش می یابد.

شما مجبور نیستید تا همه غذاهایی که باعث تشدید علایم شما می شوند، به طور کامل از رژیم غذایی خود حذف کنید. برخی از مواد غذایی با ایجاد تغییرات لازم هنوز قابل استفاده هستند؛ برای مثال در صورتی که میوه و سبزیجات خام برای شما قابل تحمل نیستند،

می توانید این مواد غذایی را به صورت پخته یا بخارپز مصرف کنید. در این صورت مقداری از مواد مغذی موجود در میوه و سبزیجات به خصوص ویتامین های محلول در آب از دست می رود که با مکمل هایی که احتمالاً پزشکتان برایتان تجویز می کند، قابل جبران هستند. ماده غذایی دیگر گوشت قرمز است؛ چنانچه با گوشت قرمز دچار دفع چربی در مدفوع می شوید،

از گوشتی که کاملاً چربی های اضافه آن گرفته شده است، استفاده کنید؛ اما راه حل بهتر استفاده از مرغ (بدون پوست) و ماهی به جای گوشت قرمز است. تخم مرغ و پروتئین سویا هم حاوی میزان مناسبی از پروتئین هستند.

توصیه‌های تغذیه‌ای و رژیمی در مبتلایان به کرون

1- رژیم کم باقیمانده یا محدود از فیبر می‌تواند در بهبود این بیماری موثر باشد (میوه‌ها و سبزیجات، مواد غذایی فیبردار هستند).

2- شیر، لبنیات و محرک‌هایی مانند قهوه و الکل حذف شوند.

3- رژیم پر پروتئین و پرکالری زیر نظر متخصص تغذیه توصیه می‌شود.

4- در صورت وجود اسهال چرب، میزان چربی رِژِیم غذایی باید کاهش یابد. برای جبران چربی می‌توان از روغن MCT که بهتر از روغن‌های معمولی جذب می‌شود استفاده کرد. (از آنجایی که این روغن به صورت مصنوعی تولید می‌شود در داروخانه‌ها قابل تهیه می‌باشد)

5- مصرف اسیدهای چرب امگا 3 (نظیر روغن ماهی) نیز به دلیل خواص ضد التهابی آن می‌تواند در کاهش علایم بیماری مؤثر باشد.

6- در صورت وجود اسهال و استفراغ، آب و املاح از دست رفته باید از طریق مایعات و محلول‌های قندی نمکی جبران شود.

7- دوره‌های متناوب استراحت در طول روز به خصوص در زمان اسهال، به منظور کاهش حرکات روده، توصیه می‌شود.

8- مصرف مکمل‌های ویتامین و املاح به خصوص ویتامین‌های B6، B12، C، D، E و آهن، مس، روی، منیزیم، پتاسیم و کلسیم توصیه می‌شود. (ویتامین‌های A و K به صورت یک روز در میان توصیه می‌شوند).

9- بیمار بهتر است وعده های غذایی را در دفعات بیشتر و حجم کمتر مصرف کند.

10- در صورت عدم تحمل قند شیر (لاکتوز) و پروتئین گندم (گلوتن) مواد غذایی مربوطه می‌بایستی از رژیم غذایی حذف گردد.

11- افزایش دریافت ویتامین D و کلسیم به دلیل نقش آن‌ها در ساختمان استخوان و نیز عدم تحمل شیر به این بیماران توصیه می‌شود.

12- به بیماران توصیه می‌شود از مصرف ادویه‌جات پرهیز کنند.

13- دریافت منابع پتاسیم مانند سیب زمینی، موز و … در دوره اسهال توصیه می‌شود.

14- به بیمار توصیه می‌شود غذاها را خوب بجود و از قورت دادن غذا خودداری کند.

15- بیماران مقدار زیادی آب بنوشند.

17- از غذاهای حاوی فیبر زیاد مانند پاپ کورن، تخمه‌ها، حبوبات، مغزهای خوراکی و سبوس دوری کنند.

18- بیماران باید غذاهای چرب و سرخ کرده را نخورند و از سس‌های سنگین و چرب که حاوی خامه، کره یا مارگارین هستند، پرهیز کنند.

توصیه های پزشک در خصوص مکمل ها

♦ مصرف مکمل های آهن، اگر کم خونی دارید (کمبود گلبول قرمز)

♦ کلسیم و ویتامین D که برای کمک به استخوان های شما مفید است.

♦ اسید فولیک

♦ ویتامین B12

♦ ویتامین های A ،E و K

♦ فلز روی یا زینک

مکمل های مفید در پیشگیری از عود بیماری کرون

برخی از غذاها ممکن است سبب بروز علائم بیماری کرون شود. برخی از غذاهای مضر رایج عبارتند از: دانه های دارای فیبر بالا، ادویه جات، ترشی جات، الکل، سس های سنگین، کره ها، نوشیدنی های گازدار، غذاهای چرب (سرخ شده)، غذاهای تند، غذاهای نفاخ مانند عدس، انواع لوبیا، غلات، انواع خانواده کلم و کلم بروکلی، مغزها و دانه ها، فرآورده های لبنی ( در صورت عدم تحمل به لاکتوز). به جای غذاهای مضر، مواردی را که جهت تغذیه در بیماری کرون مفید هستند و در ادامه برای شما توضیح میدهیم را مصرف کنید.

اگر چه بیماری کرون به ظاهر یک بیماری ترسناک و یا حداقل چالش برانگیز است که می تواند زندگی شما را کاملا تغییر دهد، اما وقتی آموزش ببینید که چگونه علائم را کنترل و مدیریت کنید، می توانید از زندگی به طور کامل لذت ببرید. طبق تحقیقات انجام شده اگرچه مشخص نیست که دقیقا چه چیزی باعث بروز این علائم و نشانه ها می شود، اما مسلما علائم با افزایش التهاب همراه هستند. برای مبارزه با این التهاب، بعضی افراد مکمل ها را برای تکمیل رژیم دارویی که توسط پزشک تجویز شده استفاده میکنند، مکمل ها ممکن است به طور مستقیم در سلول هایی که در روده قرار دارند عمل کنند یا ممکن است باکتری هایی که در روده بزرگ زندگی می کنند را با اثرات مفید تغییر دهند. همچنین برخی از داروهای گیاهی موثر جهت مدیریت بیماری های روده ای التهابی (IBD)، از جمله بیماری کرون وجود دارد.

اکثر پزشکان در بیماری های التهابی روده تلاش می کنند که این بیماری را با درمان رژیم غذایی به حالت بهبودی برسانند و توصیه میکنند رژیم غذایی در بیماری کرون را جدی بگیرید.

به منظور بهره مندی از رژیم غذایی آنلاین دکتر رویا خادمیان بر روی لینک زیر کلیک کنید:

دریافت رژیم غذایی